WSTĘP
Wiele osób na całym świecie praktykuje dużo różnorakich ćwiczeń fizycznych z intencją polepszenia sprawności ruchowej, uczestnictwa w sportowej rywalizacji, poprawy wyglądu, przypodobania się otoczeniu i wielu innych. Jednakże nie wszyscy zdają sobie sprawę z faktu, że taka czy inna aktywność fizyczna powinna przede wszystkim służyć naszemu zdrowiu, wspomagać je, a nierzadko nawet nas leczyć. W obecnej kulturze niewielka jest świadomość, że ćwiczenia fizyczne mogą wpływać na zdrowie poprzez stymulowanie tak systemu energetycznego, jak i poszczególnych organów czy nawet emocji. Większość osób mieszkających na tzw. zachodzie przykładając wagę do ćwiczeń fizycznych, zazwyczaj kompletnie ignoruje procesy związanie ze zrównoważeniem energii, czy wpływem aktywności na całokształt funkcjonowania organizmu. Przykładowo osoba przywiązująca dużą wagę do wyglądu i muskulatury swojego ciała zazwyczaj nie ma lub nie chce mieć świadomości, że budując masę mięśniową może spowodować np. upośledzenia pracy poszczególnych organów. Taki negatywny efekt można uzyskać np. na skutek zbyt dużego rozbudowania masy mięśniowej, czego skutkiem może być np. niewydolność układu krążenia lub zbyt duży nacisk rozbudowanej, a przy tym napiętej partii mięśni na konkretny organ. W przypadku układu energetycznego rezultat takich ćwiczeń może być podobny. Zbyt duże napięcie mięśni może blokować przepływ energii przez konkretny kanał, co w konsekwencji skutkować będzie czasowym lub stałym upośledzeniem części lub całego organizmu. Dla utrzymania dobrego zdrowia. Aby ćwiczenia fizyczne nie wywierały negatywnego skutku powinny iść w jednym szeregu z równoważeniem energetycznym organizmu, rozciąganiem i uelastycznianiem mięśni, zachowaniem zdrowego rozsądku przy ich rozbudowywaniu, usprawnianiem układu sercowo-naczyniowego, wydolnością układu oddechowego, dbaniem o układ kostno-stawowy.
Na dalekim wschodzie już od dawna wiedziano, że osiągnięcie właściwego stanu zdrowia i jego późniejsze utrzymanie wymaga poza tzw. ćwiczeniami zewnętrznymi, równolegle rozwijanie dbałości o sukcesywne, tzw. “Cong Nei Zhu”, czyli budowanie fundamentu wewnętrznego. Stan zdrowia i homeostazę jesteśmy w stanie osiągnąć tylko dzięki równowadze tego, co na zewnątrz i wewnątrz. Co oznacza, że aby osiągnąć zdrowie należy kształtować zarówno swojego ducha jak i usprawniać ciało, tak wewnątrz jak i na zewnątrz.
Wiedza o konieczności równoważenia aspektu fizycznego i energetycznego w człowieku była powszechna praktycznie we wszystkich starych kulturach związanych ziemią. Poza tak oczywistymi miejscami jak Tybet, Chiny czy Indie, należy tu wspomnieć również o naukach płynących z Huny, wiedzy rdzennych mieszkańców obu Ameryk, Scytach zwanych później Celtami i Słowianami. Można tu przytoczyć słowa osobistości, której przypisuje się wiele tzw. cudów, zwanej obecnie Jezusem Chrystusem: “Kto we mnie wierzy, co ja czynię, on także czynić będzie” (ew. św. Jana 14:12). Niestety na terenie współczesnej Europy ze względu na trwające od setek lat uwarunkowania polityczno-historyczne, rdzenna wiedza została skutecznie wykorzeniona prawie w całości. Ludzie nie koniecznie związani z jakimś nurtem religijnym, a umiejący czasami świadomie, czasami podświadomie posługiwać się energią. Często dokonując rzeczy powszechnie przyjęte za ponad naturalne, zostawali eliminowani. Stąd też na terenie dzisiejszej Europy przez długie lata raczej trudno było odszukać ośrodki kultywujące starą wiedzę.
Na dalekim wschodzi sytuacja ta wyglądała odmiennie. Na terenie Chin od wielu stuleci praktykowano i udoskonalano ćwiczenia fizyczno-energetyczno-oddechowe, które za sprawą
odpowiednich sekwencji ruchowych powiązanych z oddechem stymulują system energetyczny, nerwowy, usprawniają ciało fizyczne, kształtują ducha i leczą. Dwa najpopularniejsze systemy z czasem sklasyfikowano i nazwano Chi Kung i Tai Chi.
Energia Chi
Jak już wcześniej zostało wspomniane wiele starych kultur potocznie określanych jako związane z ziemią, miało świadomość istnienia w naturze pewnej nieokreślonej siły dającej życie i zarządzającej wszystkim, co pochodzi od natury. Siła ta jest różnie nazywana. Chi , Ki, Prana, Mana, wielki duch itd. Do końca XVIII wieku w naukowej literaturze europejskiej można było spotkać takie określenie jak eter. Istnienie tej energii zauważyli już Hellenowie, po których spuściznę przejęli Grecy. Kartezjusz w czasach nowożytnych wokółsłonecznym wirem eteru tłumaczył poruszanie się planet. Jemes Clark Maxwell w swoich badaniach nad elektrodynamiką wielokrotnie wspominał o eterze. Począwszy od XIX w. istnienie eteru zostawało negowane i stopniowo odeszło w niepamięć. Przysłowiową kropkę nad I postawiła teoria względności, która jak pokazuje obecnie tzw. fizyka kwantowa nie jest pozbawiona wielu nieścisłości i luk.
Chińczycy twierdzą, że Chi jest naturalną energia wypełniająca cały wszechświat tak w skali makro, jak i mikro. Można posilić się o zdefiniowanie energii tej, jako pewnej siły przejawiającej się we wszystkich obszarach natury w różnoraki sposób, a jednak stanowiąca to samo. Fizycznie można ją odnaleźć w np. świetle, energii elektrycznej, magnetyzmie, cieple w istotach żywych, ogniu i wielu innych. Np. w Chinach elektryczność nazywana jest Dian Chi.
Ze względu na zakres występowania Energia Chi została podzielona na trzy sektory.
• Niebiańska Chi zwana Tian Chi – to energia zarządzająca ciałami niebieskimi i ich wzajemnymi oddziaływaniami. Pod kontrolą, której pozostają również duże zmiany klimatu, pogody czy klęski żywiołowe. Zjawiska te występują, jeżeli z jakoś względów równowaga została naruszona, a Tian chi dąży do jej przywrócenia. Do dnia dzisiejszego mieszkańcy Chim mówiąc o pogodzie wyrażają ją jako Tian Chi.
• Ziemska Chi – Di Chi – energia, za pośrednictwem, której Niebiańska Chi oddziałuje bezpośrednio na Ziemię. Powodem takich czy innych oddziaływań Tian chi za pośrednictwem Di Chi jest również dążenie do zrównoważenia. W Chinach istnieje przekonanie, że Ziemskie Chi buduje na Ziemi pewną strukturę energetyczną, przypominającą linie pola magnetycznego. Jeśli ziemskie Chi znajduje się w równowadze, wszystko co naturalne na ziemi rozwija się i funkcjonuje harmonijnie.
• Chi wszystkich istot żyjących na ziemi – Huo Chi – jest to energia, którą posiadają wszystkie żywe istoty na ziemi. Dopóki energia ta jest w równowadze wszystko rozwój wszystkich żywych istot w tym człowieka jest poprawny, jeśli harmonia zostanie zakłócona, rozpoczyna się choroba. W Chinach uważa się, że człowiek jest wyposażony w swoistą energię Chi, nieznacznie różniącą się od energii innych istot żyjących. Nazywana jest ona Ren Chi.
• Można wymienić jeszcze np. Si Chi – energię przedmiotów martwych, Gui Chi – energię ducha, Qi Chi – energię odpowiedzialna za morale armii. I wiele innych.
Jak można zauważyć znaczenie energii jest bardzo duże i definiuje funkcjonowanie praktycznie całego wszechświata.
Chi Kung
Dzieje Chi Kung można podzielić na cztery okresy
– I okres – w zasadzie nie wiadomo kiedy dokładnie się rozpoczął, przyjęto jednak, że nie było to później niż około 2400 rok p. n. e. łączony również z powstaniem księgi przemian – Yi Jing. Trwał on do czasu, kiedy na terytorium Chin został zaadoptowany z Indii Buddyzm. Chi Kung w tym okresie był podporządkowany tylko zasadom funkcjonowania energii Chi.
– II Okres ma swój początek około 206 r. p.n.e. Chi Kung został sukcesywnie wzbogacany o elementy medytacyjne imające swoje źródło w Buddyzmie.
– III okres rozpoczyna się wraz z początkiem dynastii Liang (502 – 557 r. n. e.) W tym też okresie zaadoptowano Chi Kung na potrzeby sztuk walki.
– IV okres rozpoczyna się wraz z obaleniem dynastii Qing w 1911 r. Chińska kultura w tym czasie była pod wpływem czynników zewnętrznych. Takim wpływom nie oparł się również Chi Kung, gdzie trening chiński został w niektórych szkołach przeplatany z treściami
pochodzącymi tak z Indii, Japonii jak i innych stron świata. Jednak sytuacja ta w niewielkim stopniu dotknęła wiedzy przekazywanej zazwyczaj w obrębie rodziny z pokolenia na pokolenie. Tam Stara nauka była hermetyczna i raczej niezależna od czynników zewnętrznych.
Definicja Chi Kung
Powyżej zostało zaprezentowane znaczenie określenia Chi. Słowo Kung nie można jednoznacznie przetłumaczyć. Oznacza ono osiąganie czegoś w określonym czasie, osiąganie doskonałości w jakiejś dziedzinie. Natomiast Kung fu oznacza mniej więcej osiągniecie jakiejś formy doskonałości wypracowanej w określonym czasie przez człowieka. Mylnie na zachodzie kojarzona z określeniem chińskich systemów walki. Może ono dotyczyć umiejętności czy wiedzy z każdej sfery życia, w której pracą osiągamy jakieś efekty. Chi Kung można zdefiniować, jako zdobywanie wiedzy, lub umiejętności związanej z Chi, która wymaga dużo wysiłku i pracy. Chi Kung jest określeniem charakteryzującym działania na podłożu Chi zarówno niebiańskiego, ziemskiego jak i ludzkiego. Jednakże w chwilo obecnej określenie przyjęło się przedstawiać w zestawieniu z ludzkim Chi. Generalnie bez wchodzenia w szczegóły praktykowanie Chi Kung winno służyć równoważeniu energii Chi Tak w całym organizmie, jak i w jego częściach nie pomijając zarówno ducha, jak i emocjonalności.
Kategorie Chi Kung
W Chinach można było wyodrębnić kilka zasadniczych kategorii ćwiczeń Chi Kung, które można utożsamić z ich celem ich praktykowania. Chi Kung religijny i tzw uczonych miał prowadzić do osiągnięcia pewnej formy oświecenia, rozwoju natury i ducha, Chi Kung praktykowany przez wojowników zarówno ze szkół zewnętrznych, jak i wewnętrznych miał przed wszystkim wzmocnić ciało i ducha, wyostrzyć zmysły, udoskonalić możliwości tak fizyczne, jak i energetyczne mogące znaleźć zastosowanie na polu walki. Celem Chi Kung praktykowanego przez lekarzy miało być oczywiści zdobycie umiejętności umożliwiających utrzymywanie tak siebie jak i innych w jak najlepszej kondycji zarówno fizycznej jaki emocjonalnej i duchowej. W/w podział nie oznacza jednak, że nauki te nie mogły się ze sobą zazębiać. Nierzadko Mistrz sztuk walki, umiał jednocześni leczyć, a mnisi nierzadko byli również sprawnymi wojownikami.
Trzy fundamenty Chi Kung
Jing, Chi, Shen odpowiednio esencja, energia wewnętrzna, duch stanowią według Chińczyków fundament naszego życia, stanowiące równocześnie fundament Chi Kung
Te trzy elementy. Podczas ćwiczeń Chi Kung adept uczy się jak utrwalić swoją esencję, a następnie przekształcić ją w Chi. Następnie zdobywa umiejętności właściwego kierowania Chi w organizmie tak, aby skierować ją do głowy i przekształcić w Shen. Bogate w energie Chi Shen służy do kierowania swoimi emocjami. Nazywa się to Lian Shen Liao Xing – Oczyszczenie shen w celu wypełnienia ją całej ludzkiej natur. Proces ten skutkuje zachowaniem zdrowia i długiego życia. Jeśli praktyk Chi Kung opanuje ten proces, będzie żył długo nie nękany chorobami. Jednakże niekorzystne jest zarówno pominięcie tego procesu jak i jego nadużywanie, które może przynieść również negatywne skutki.
Dan Tian
W dosłownym tłumaczeniu o Dan tian oznacza jako pole eliksiru, czyli miejsca, gdzie gromadzi się Chi. Medycyna Chińska pokazuje w ciele człowiek trzy takie miejsca:
– pierwszy z nich nazywany jest jako Xia Dan Tian – Ocean Chi , dolny Dan Tian– Usytuowany jest około 5 do 8 cm poniżej pępka, osadzony na głębokości około 2,5 do 5 cm, w zależności od budowy danej osoby. To miejsce uważane jest jako zasób pierwotnej Chi przekształconej z pierwotnej esencji – energii otrzymywanej przy urodzeniu.
– Środkowy Dan Tian – Zhong Dan Tian – usytuowany jest w splocie słonecznym. Punkt ten uważany jest jako miejsce wytwarzania i magazynowania po urodzeniowej energii Chi , Pozyskiwanej w procesie oddychania, ze spożywanych posiłków, z esencji Jing znajdującej się tak w powietrzu, jak i w jedzeniu. Dla tego też tak ważna jest jakość spożywanego pożywienia i powietrza jakim oddychamy. Zasób tej energii poza żywnością i powietrzem jest zależny od tego czy jesteśmy wyspani i wypoczęci, jaki mamy nastrój, czy jesteśmy zestresowani, smutni itp. Za przekształcenie Jing powietrza w Chi odpowiadają płuca i serce. Za przekształcenie Jing żywności w Chi – układ trawienny. Proces transformacji energii porównywany jest do wzniecenia ognia dlatego też obszar płuc nazywany jest górnym ogrzewaczem, żołądek to środkowy ogrzewacz, a podbrzusze dolny ogrzewacz. Cały ten zespół nazywany jest potrójnym ogrzewaczem – Sanjiao. Poza tym dolny ogrzewacz równolegle do przetwarzania Jing z pokarmy w Chi i eliminowaniem czystych składników od zanieczyszczonych, osuwania odpadów zajmuje się również przetwarzaniem Chi z dolnego Dan Tian.
– Trzeci Dan Tian zwany górnym Schang Dan Tian umiejscowiony jest na czole. Jego rola jest magazynowanie energii używanej przez mózg i ducha, który ma siedzibą właśnie w górnym Dan Tian. Zaburzenia w dostawie Chi do naczynia Górnego może skutkować zła praca mózgu jak i niedomaganiem ducha. W takiej sytuacji zaburzone zostaje nasze centrum mentalne, może objawić się to zaburzeniem toku myślenia, osłabieniem ducha , depresją, psychicznym niezrównoważeniem .
Wszystkie Dan dian znajdują się na drodze, którą przebiega tzw. naczynie poczęcia . Układ ten wspólnie stanowi największy zasób energii w organizmie.
W organizmie człowieka znajduje się dwanaście kanałów służących do przemieszczania się Chi, łącząc organy wewnętrzne i kończyny w jedną całość . Wraz z 12 kanałami w organizmie znajduje się osiem stanowiących pośrednie zasoby Chi w poszczególnych kanałach. W zdrowym ciele przepływ energii w tym układzie jest płynny, bez żadnych zastojów. Wśród strych naczyń należy wyróżnić dwa najważniejsze. Naczynie Poczęcia Ren Mai, o potencjale Yin oraz naczynie zarządzające Du Mai o potencjale Yang. Można je odnaleźć w centralnej linii tułowia igłowy z przodu i z tyłu ciała tworząc pętlę. Naczynie to łączy trzy zasobniki Dan Tian ze sobą. Prawidłowy przepływ Chi w tych dwóch naczyniach jest podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania całego układu.
Naczynie Poczęcia, Naczynie Zarządzające
Jedną z podstawowych praktyk inaczej mówiąc form ruchowo oddechowych Chi Kung jest forma aktywująca przepływ Chi począwszy od naczynia poczęcia, naczynia zarządzającego i pozostałych naczyniach i kanałach energetycznych.
Jak wiemy medycyna Chińska wyróżnia w ciele ludzkim dwanaście organów. Organy te ogólne rzecz ujmując funkcjonują na podstawie wzajemnej zależności, potencjałów energetycznych oraz żywiołu przez który są zarządzane. Zależności te występują w porządku budującym i destrukcyjnym. Odpowiednie ćwiczenia Chi Kung powinny utrzymać energetykę danego organu na właściwym poziomie i odpowiednim potencjale. Jeżeli określamy energię Chi Jaki Yin lub Yang nie oznacza to, że mamy do czynienia z dwiema różnymi energiami. Energia sama w sobie nie posiada ani Yin ani Yang Określenie mówiące, że w danym momencie Chi ma potencjał Yin bądź Yang, oznacza, że w danym punkcie odniesienia jest ona nazbyt silna lub słaba. Dotyczy do również ciała człowieka i funkcjonujących w nim organów.
W razie zakłóceń w pracy jakiegoś organu – zaburzenia potencjału Chi, poprzez odpowiedni Chi Kung ,można ten organ jak i cały układ odpowiednio stymulować, co w konsekwencji powinno przyczynić się do przywrócenia równowagi. Należy pamiętać. że na poziom ludzkiego Chi mają również znaczenie warunki zewnętrzne takie jak pogoda, temperatura, ciśnienie atmosferyczne, wiatr, wilgoć, Kiedy warunki te znacząco odbiegają od normalnego stanu. Człowiek może czuć znaczny dyskomfort, co w konsekwencji skutkować będzie chorobą.
Chi Kung dla zachowania zdrowia i leczniczy
Powyżej zostały wymienione kategorie Chi Kung. Przedmiotem tego opracowania jest skupienie się na walorach zdrowotnych i leczniczych Chi Kung
W starożytnych Chinach lekarze nie cieszyli się przesadnym szacunkiem społecznym. Było to spowodowane tym, że w trakcie badania dotykali swoich pacjentów, a było to zachowanie nie godne dla wyższych klas społecznych. Mimo posiadanej głębokiej wiedzy i umiejętności lekarze nie byli traktowani z należytym poważaniem. Uważa się, że wiedza na temat przepływu energii w człowieku na terenie Chin jest sukcesywnie poszerzania od ponad czterech tysięcy lat. Z czasem sukcesywnego zdobywania wiedzy zaczęły pojawiać się takie dziedziny jak akupunktura, akupresura, masaż, czy ziołolecznictwo. Równolegle wielu lekarzy zaczęło odkrywać, że praktyka tylko tzw statycznej medycyny nie oddaje pełnego spektrum możliwości wpływania na stan organizmu. Zaczęto zauważać, że aby tak wzmocnić jak i uaktywnić krążenie Chi, mięśnie i stawy należy się poruszać. Od tej pory utarło się przekonanie, że dla utrzymania dobrego stanu zdrowia potrzebny jest zarówno czysty umysł, silny duch jak i sprawne ciało, Gdyż podstawą funkcjonowania wszystkiego są przemiany, a żeby mogły zaistnieć potrzebny jest ruch. Z czasem życie zaczęło potwierdzać tę tezę, gdyż ludzie odpowiednio wyćwiczeni, dbający o swoją sprawność i systematycznie uprawiający aktywność ruchową są zdrowsi, ich ciała degenerują się dużo wolniej, w konsekwencji żyją dłużej. W związku z tym, że ludzie żyli wtedy blisko natury, dla opracowywania poszczególnych ruchów posiłkowano się podglądając naturę. Wychodząc z założenia, że zwierzę czy roślina aby przetrwać musi również dbać o swoje Chi. I tak powstawały różne formy ruchowe wzorowane na przyrodzie. Można tu wspomnieć np. „Zabawę pięciu zwierząt” – Wu Qin Xi opracowaną przez dr. Jun Qian ( lub Hua Tue zależy od źródła), Inna bardzo znana forma nosi nazwę „Osiem Kawałków Brokatu” opracowany przez marszałka Yue Fei. Co ciekawe, nie był on lekarzem,a żołnierzem, nie oznacza to jednak, że był laikiem w dziedzinie medycyny. Stanowi to potwierdzenie, że wiedza dotycząca tak sztuk wojennych jak i medycyny często się zazębia. W Chinach Od dawna było znane powiedzenie – „Jeżeli chcesz nauczyć się zabijać, musisz również umieć leczyć.” Odwzorowywanie ruchów przyrody nie dotyczyło tylko zwierząt. Możemy się również spotkać z zapożyczeniami ze świata roślin np. postawa drzewa, czy ruchu obrotowe naśladujące powietrzne wiry.
W chińskich ćwiczeniach fizycznych może mniej w Chi Kung, a bardziej w równie leczniczym Tai Chi, bardzo popularne jest budowanie ruchów na wzorcu mitycznego smoka, od którego zapożyczono wiele ruchów wirowych i skręcających się . Mamy tutaj np. prostą formę zwaną smok bawiący się kulą.
Praktykę Chi Kung można z powodzeniem stosować dla zachowania zdrowia jak i przywrócenia prawidłowego krążenia Chi celem pozbycia się choroby, Jeżeli jej przyczyną jest zastój lub nieprawidłowe potencjały Chi. Jeżeli natomiast mamy do czynienia z zaawansowanymi uszkodzeniami fizycznymi, należy zastosować leczenie specjalistyczne. W takim przypadku Ci Kung jest nieoceniony jako wspomaganie takiego leczenia, lub rehabilitacja po zakończonym leczeniu.
Praktyka Chi Kung
Wiele osób uważa,że tak Chi Kung jak i Tai Chi czy inne formy ruchowe wywodzące się z dalekiego wschodu są skomplikowane i trudne do zrozumienia. Z pewnego punktu widzenia jest to prawda. Jednakże jeżeli zrozumiemy ogólne zasady ruchu i przepływu Chi, które są wspólne dla wszystkich form ruchowo-energrtyczno-oddechowych niezależnie czy rozpatrujemy systemy filozoficzne , bojowe, czy lecznicze. Gdyż wszystkie one są oparte na koncepcji Chi. Fundament jest jeden i ten sam,. Na tym fundamencie tworzone są różnorodne style zależne od wiedzy, upodobań, warunków fizycznych czy potrzeb ich twórców. W Chinach praktycznie każdy ród przez dziesięciolecia wypracował swój autorski system ćwiczeń, stąd też taka wielość form i stylów. Jednakże jak wspomniałem na początku, wszystkie one mają wspólny fundament.
Ogólnie rzecz ujmując wszystkie praktyki Chi Kung można podzielić na dwie kategorie:
Wai Dan (zewnętrzny eliksir)
Nei Dan ) wewnętrzny eliksir)
Wai Dan – Wai możemy przetłumaczyć jako zewnętrzny, Dan jako eliksir – od wieków poszukiwana substancja przez wiele kultur. Przez długi czas uważana jako substancja pochodzenia zewnętrznego przedłużająca życie i gwarantująca zdrowie. Po wielu latach badań odkryto jednak, że eliksir ten znajduje się w ciele. Chcąc zapewnić sobie długie życie w zdrowiu należy tą substancję odnaleźć wewnątrz ciała i nauczyć się z niej korzystać odpowiednia ją stymulując.
System ten skupia się na głównie na kończynach, jest stosunkowo prosty do zrozumienia i wykonania. W trakcie ćwiczeń usprawniamy przepływ Chi w rękach i nogach, a w konsekwencji organy wewnętrzne też będą lepiej zasilane w energie.
Istnieje bardzo wiele bardziej lub mniej rozbudowanych form Wai Dan. Jednym z bardziej znanych zestawów zawarte są w Traktacie o Zmianie Mięśni, Ścięgien. – Wai Dan Yi Jin Jing, którego autorem jest Da Mo.
Ćwiczenia polegają na napinaniu i rozciąganiu określonych partii mięśni rąk i nóg. Po czym całkowite ich rozluźnienie. Poprzez powtarzalne sekwencje napinania rozluźnienia i rozciągania zwiększa się koncentracja Chi w danym rejonie. Po skończeniu sekwencji ćwiczeń skoncentrowana Chi płynie z większą siłą, skuteczniej zasilając poszczególne organy.
Ćwiczenia Wai Dan mogą być prowadzone na dwa sposoby:
– ćwiczący przyjmuje określoną pozycję stojącą lub jeżeli jest taka potrzeba siedzącą lub leżącą i naprzemiennie napina i rozluźnia określone partię mięśni, wywołując kolokwialnie nazywając, większe ciśnienie Chi, która po zakończeniu sekwencji rusza z dużą siłą.
– Innym sposobem ćwiczenia jest ustawienie ciała w odpowiedniej pozycji, przy czy kończyny również przybierają określoną formę, tak aby Chi zostało skierowane do określonych organów. System ten jest skuteczniejszy, gdyż ukierunkowuje energię w konkretne miejsce. W tym układzie poza kończynami możemy również pracować z całym tułowiem.
\Jednym z prostszych tego typu ćwiczeń jest Chi Kung mający na celu usprawnienie przepływu energii między innymi do płuc poprzez rozluźnienie górnych partii mięśni pleców. W tym celu stajemy w delikatnym rozkroku. Stopy stawiamy równolegle do siebie na szerokości odpowiadającej mniej więcej szerokości ramion. Delikatnie uginamy kolana, przyjmujemy wyprostowaną pozycję pleców. Głowę ustawiamy w ten sposób, aby nasz wzrok był skierowany przed siebie, ani do góry, ani w dół. Ruchem okrężnym podnosimy wraz z wdechem powietrza ręce ponad głowę. Dłonie obu rąk układamy płasko jedna nad , tak aby tworzyły daszek nad głową, wewnętrzna część dłoni skierowana ku górze. Maksymalnie wyciągamy ręce się ku górze – napinając mięśnie rąk i pleców, utrzymujemy taki stan przez kilka sekund, następnie opuszczamy ręce tą sama drogą jak podnosiliśmy robiąc jednocześnie wydech powietrza. Taką formę powtarzamy co najmniej dziewięć razy.
Powyżej został zaprezentowany bardzo prosta, jednakże skuteczna sekwencja ćwiczeń Wai Dan. Istnieją ćwiczenia bardziej skomplikowane, wykorzystujące inne pozycje zarówno stojące, siedzące jak i leżące, w których możemy wykonywać ruchy na wielu płaszczyznach np. ruchy skrętne tułowia, nóg, za pośrednictwem, których możemy bezpośrednio pobudzać Chi w konkretnych organach. Np. ćwiczenia skrętne tułowia wykonane w odpowiedni sposób skutecznie potrafią uaktywnić przepływ Chi np. w nerkach.
Nei Dan ( Wewnętrzny eliksir)
W dosłownym tłumaczeniu rozbudowanie eliksiru wewnątrz czyli wewnątrz ciała. Energia jest tutaj prowadzona z wewnątrz ciała na zewnątrz czyli do kończyn. Z samego założenia teoria ćwiczeń Nei Dan jest znacznie bardziej złożona i wymaga więcej wiedzy od Wai Dan. Z uwagi na to, że skutki ćwiczeń wewnętrznych mogą być duża bardziej posunięte niż system zewnętrzny wiele jego fragmentów zostało utrzymywanych w tajemnicy. Nauczanie bardziej zaawansowanych technik Nei Dan było zarezerwowane tylko dla zaufanych uczniów lub członków rodów, w których dany system został przekazywany. Do powszechnej użytku zostały oddane tylko techniki mniej zaawansowane mające na celu utrzymywanie zdrowia , leczenie. Różne źródła podają, że stosując bardziej zaawansowane techniki wewnętrzne można doprowadzić praktyka do umiejętności i możliwości wychodzące poza zakres ogólnie przyjętej wiedzy na temat potencjałów człowieka.
Podstawowym celem ćwiczeń Nei Dan jest wypełnieniem zapasów Chi nazywanych jak było to już podane w tym opracowaniu ośmioma naczyniami Chi. Gdyż jeżeli naczynia te są wypełnione energią o odpowiednim potencjale, może być ona sprawnie dostarczana do reszty ciała.
Jako jedna z podstawowych form do tego służących jest ćwiczenie Małego Krążenia (Xiao Zhou Tian). Celem praktykowania tej formy jest osiągnięcie dwóch podstawowych efektów
– rozbudowanie Chi w dolnym Dan Tian
– wprowadzenie i magazynowania i zapewnieniu krążenia Chi w Naczyniu Poczęcia i Naczyniu Zarządzającym
Dla rozbudowania chi w dolnym Dan Tian niezbędne jest przywrócenie umiejętności brzusznego oddychania. Napisałem przywrócenie, gdyż jako dzieci oddychaliśmy brzusznie bez większych problemów. Umiejętność ta zazwyczaj z czasem w nas zaniknęła. Przywrócenie sprawnego krążenia energii w obrębie dolnego Dan Tian jest warunkiem koniecznym do ćwiczenia małego Krążenia. Dla ponownego nauczenia się oddychania brzusznego można praktykować ćwiczenia brzucha w postaci wciągania dolnej części brzucha, wypychając w tym czasie górną, po czym czynność tą powtarzamy odwrotnie, wciągając górną wypychając dolną część brzuch. Podczas płynnego wykonywania tego ćwiczenia ba brzuchu powstanie coś w rodzaju fali podnoszącej raz dolną, a raz górną część brzucha. Ćwiczenie to poza nauką oddychania brzusznego, uaktywnia Chi w obrębie dolnego Dan Tian
Dróg przebiegu małego krążenia Chi w uranizmie jest wiele, Jednak dw
Dróg przebiegu małego krążenia Chi w uranizmie jest wiele, Jednak dwie są najczęściej
ktykowane: Ścieżka Ognia i Ścieżka Wiatru
Ścieżka Ognia
Ścieżka ognia stanowi naturalną drogę poruszanie się Chi w ciel. Ruch jest prowadzony w dół naczyniem Naczyniem Poczęcia (Ren Mai), następnie w górę naczyniem Naczyniem Zarządzającym (Du Mai) Naczynie Poczęci jest określane jako Yin, Naczynie zarządzające Yang.
Punkt HuiYin
Chi z dolnego Dan Tian płynie w dół do punktu Huiyin ( punkt ten łączy dwa naczynia w dolnej części ciała) następnie w górę Naczyniem Zarządzającym wzdłuż zewnętrznej części kręgosłupa, tylnej części szyi na szczyt głowy, potem w dól przednią częścią głowy do ust, gdzie poprzez język zostaje połączone z Naczyniem Poczęcia. Następnie biednie na powrót w dół poprzez środkowy Dan Tian skąd zbiera Chi, tam magazynowaną pochodzącą z potrójnego ogrzewacza, pozyskaną z pokarmu i powietrza. Potem zdąża do dolnego Dan Tian. Stamtąd na powrót do HuiYin., gdzie zamyka pętlę. W HuiYn Chi rozdzielane jest na dwa strumienie. Jeden zdąża Naczyniem Zarządzającym ku górze. Drugi strumień wpada w tzw. Ścieżkę Wody, która prowadzi go wzdłuż rdzenia kręgowego do mózgu. W ten sposób naturalny obieg jest zamknięty.
Ścieżka wiatru
Chi krążące w ścieżce wiatru porusza się tom samą drogą, co w ścieżce ognia, tylko w przeciwnym kierunku. W tej ścieżce prowadzi Chi z dolnego Dan Tian ku górze. Przebieg Chi w tej ścieżce ma naturalnego charakteru, stosuje się ją tylko w dwóch przypadkach:
1. Jeżeli obieg Chi za pośrednictwem Ścieżki Ognia stał się nazbyt Yang, co może być spowodowane np. chorobą, dużym podnieceniem, zranienie, czy niewłaściwe odżywianie. Wtedy zbyt silna Chi rozprowadzana przez 12 kanałów, może spowodować uszkodzenie jakiegoś organu wewnętrznego lub spowodować niekontrolowane skutki psychiczne. W takim przypadku stosuje się ścieżkę wiatru dla wyhamowania Chi w Ścieżce Ognia.
2. Wzniesienie przedurodzeniowej Chi z dolnego Tan Tian do środkowego Dan Dian w celu ochłodzenia po urodzeniowej Chi pozyskanej z pokarmu i powietrza. Po dokonaniu tego czysta Chi będzie mogła krążyć w ścieżce wiatru, regulując Chi ze ścieżki ognia.
Wielkie krążenie – Da Zhou Tian
Jeżeli odblokowaliśmy przepływ Chi w Naczyniu Poczęcia i Naczyniu zarządzającym, a Chi bez
przeszkód porusza się Ścieżką Ognia, czyli Małym Krążenie. To rozpoczynamy kolejny krok polegający na przetarciu 12 kanałów. Celem oczyszczenia tychże kanałów jest spowodowanie, aby Chi bez przeszkód krążyła po całym organizmie i kończynach. Ten układ nazywamy Wielkim Krążenie. Sprawne Wielkie krążenie daje możliwość skierowania Chi do dowolnego miejsca w ciele.
Jednym ze sposobów uruchomienia bezproblemowego przepływu Chi w Ścieżce ognia jest stosunkowo proste ćwiczeni. Można wykonywać je zarówno w pozycji stojącej, leżącej lub siedzącej. Jednak pozycja siedząca jest mniej korzystna z uwagi na ściśnięcie Dolnego tan Tian, co utrudni przepływ Chi. Dlatego skupmy się na pozycji stojącej. Wstawiamy stopy równolegle do siebie, mniej więcej na szerokość ramion. Ręce układamy prawa na lewej wewnętrzną stroną skierowane ku górze na wysokości Dolnego Dan Tian. Wdychając wolno powietrze nosem, próbujemy wyobrazić sobie jak Chi płynie z Dolnego Dan Tian poprzez HuiYin Naczyniem Poczęcia do czubka głowy. Tam kończymy wdech i zaczynamy powolny wydech ustami mentalnie sprowadzając Chi w dół naczyniem Zarządzającym poprzez Górne dan Tian, Środkowe Dan Tian do Dolnego Dan Tian. Powtarzamy to ćwiczenie kilkakrotnie, Co najmniej dziewięć razy cały czas mentalnie prowadząc Chi Ścieżką Ognia. W trakcie ćwiczenia możemy poczuć mrowienie lub ciepło wzdłuż Ścieżki Ognia. Oddychanie przy tym ćwiczeniu musi być brzuszne dla uaktywnienia Dolnego Dan Tian. Jeśli na całej długości ścieżki Ognia będziemy odczuwali delikatne mrowienie lub ciepło odczuwając jednocześnie przepływ Chi oznacza to, że Chi porusza się Ścieszką Ognia . Możemy w takiej sytuacji możemy przystąpić do ćwiczenia usprawniającego przepływ Chi w Wielkim Obiegu. W tym celu opracowane zostały specjalne formy ruchowe, aktywizujące przepływ Chi w kończynach i wewnątrz ciała. Przybliżymy tutaj fragment jednej z formy. Stajemy dokładnie tak jak w poprzednim ćwiczeniu. Po wykonaniu Kilku ćwiczeń udrażniających Ścieżkę Ognia wzbogacamy ćwiczenie o ruchy rąk. Ręce ułożone przy Dolnym Dan Yian powoli unosimy odsuwając od ciała do przodu, tak jakbyśmy dłonie przesuwali po powierzchni kuli. Ręce unosimy aż do góry mentalnej kuli. Temu ruchowi powinno towarzyszyć powolny wdech w powietrza przez nos. Następnie zaczynamy równie powoli opuszczać ręce, przybliżając je do ciała, prowadząc dłonie cały czas po powierzchni mentalnej kuli, aż do dołu kuli. Temu ruchowi towarzyszy wydech powietrza ustami. Po osiągnięciu dolnej części mentalnej kuli zabieg powtarzamy co najmniej trzy razy. Po jakimś czasie powinniśmy na wewnętrznej części dłoni poczuć mrowienie i delikatne ciepło. Oznacza to, ze Chi dotarła do receptorów na naszej dłoni. Opisane ćwiczenie jest tylko wycinkiem całej formy usprawniającej przepływ Chi w Wielkim Krążenia. Forma składa się z wielu innych ruchów powiązanych z oddechem dotyczących rąk i nóg. Takich i podobnych form w praktyce Chi Kung mamy wiele. Tak jak zostało wspomniano wcześniej praktycznie każdy ród miał i nadal ma opracowane różne formy energetyczno-ruchowe dostosowane do własnych potrzeb. Taką czy inna formę Chi Kung niestety trudno jest przedstawić tylko przy pomocy języka pisanego , gdyż zdaniem autora jest to zbyt ubogi środek przekazu. Aby nauczyć się i zrozumieć Chi Kung niezbędny jest kontakt z żywym nauczycielem. I zdaniem autora tylko taka forma nauki może przynieść pożądane efekty. Najwartościowszy podręcznik, film instruktażowy, czy wykład nie są w stanie zastąpić nauczyciela, który kolokwialnie rzecz ujmując organoleptycznie stojąc obok ucznia, uzmysłowi mu jak oddychać, prowadzić swoje ciało czy identyfikować zazwyczaj bardzo subiektywne odczucia podczas wykonywania ćwiczeń.
Taji Chi
Pochodzący z Państwa Środka mędrcy uważali, że na początku świata po wielkim twórczym wybuchu, kiedy świat już się ustabilizował. Nic wtedy nie miało początku, ani końca, ani góry, ani dołu, ani pustki, ani pełni. Stan ten nazwano Wu Chi – bezforemna forma , nie istniał żaden byt, wszystko było pustką. Po czym istniejąca energia podzieliła się na dwie Yin i Yang, dwa
przeciwstawne potencjały, które poczęły się wzajemnie inicjować tworząc niekończący się wir wzajemnych przemian. Przy czym każda z nich zawierała niewielki fragment przeciwnej
Stan ten nazwano Wielka Ostateczność lub Wielka Skrajność inaczej Tai Chi.
Adept Tai Chi na początku staje w pozycji neutralnej – wielkiej pustki Wu Chi – stopy równolegle delikatnie od siebie oddalone, kolana lekko ugięte, pozycja wyprostowana, ale nie sztywna występują delikatne naturalne prawie niezauważalne samoistne ruchy, wzrok skierowany prosto przed siebie, ręce wzdłuż tułowia, twarz beznamiętna. Umysł spokojny, przepełniony Harmonią. Chi powinno być skoncentrowane w centrum energetycznym Dolnym Dan Tian. Pierwszy krok zapoczątkowuje Tai Chi. Formę wypełnioną naprzemiennymi ruchami Yin w Yang, w których nie istnieje ani absolutne Yin, ani absolutne Yang. W każdym ruchu Yin jest cząstka Yang i na odwrót. Forma rozwija się, Każda część ciała staje się na przemian raz Yin raz Yang. Po wykonaniu od kilkunastu do kilkudziesięciu sekwencji ruchowych połączonych z oddechem i krokami, ćwiczący powraca do miejsca w którym forma się zaczęła, jago stopy stoją dokładnie w miejscu, gdzie stały przy rozpoczęciu formy. Powrócił do Wu Chi.
Według Wong Zong- Yue Tai Chi pochodzi z Wu Ch. Stanowi istotę ruchu i spoczynku jest matko Yin i Yang. Gdy się porusza stwarza podział. Gdy spoczywa na powrót wszystko łączy.
W kręgach osób związanych z kulturą Chińską powszechne jest przekonanie, że Tai Chi zostało opracowane przez Zhang San-Fenga w trakcie trwania ery Song Hui Zong – około 1100 r. n.e.. Jednakże część znawców tematu twierdzi, że znaczna część form ruchowych istniało już podczas rządów dynastii Liang – 502 – 557 r. n.e. , a ich twórcami byli między innymi Han Gong – Yue i Cheng Lang – Xi . Można spotkać się ze wzmiankami, że w latach 618 do 907 n.e. również były nauczana zbliżone techniki.. W tym czasie były nazywane Trzydziestoma Siedmioma Postawami – San Shi Qi Shi, czy Po niebiańskimi Technikami – Tian Fa. Jednakże precyzja i dokładność tych informacji stoi pod dużym znakiem zapytania. Jak widać powyżej informacje o tym co dziś nazywamy Tai Chi pojawiały się w okresach, czasem bardzo od siebie odległych
Można spotkać się również z przekazami, że ogólnie pojęta wiedza między innymi dotycząca Yin Yang, ośmiu try-gramów oraz zbudowanej na ich podłożu Tai Chi została przekazana na terytorium dzisiejszych Chin z zewnątrz w czasach jak to mówią kroniki starszych niż pamięć i spisana przez legendarnego władcę filozofa Fu – si.
Idea i działanie Tai Chi zostało oparte na tych samych fundamentach jak Chi Kung. Istnieje opinie, ze współczesne Tai chi stanowi podzbiór technik wywodzących się z Chi Kung. Przyjmuje się ,że istnieją dwa podstawowe kierunki rozwoju Taj Ci . Pierwszy z nich to nurt związany z medycyną i rozwojem duchowym, drugi to Tai Chi Chuan, czyli Pięść Prawdziwej Ostateczności. Jak można się domyśleć Tai Chi Chuan jest odmianą bojową tych ćwiczeń. Generalnie formy zarówno zdrowotne, jak i bojowe oparte są na tej samej zasadzie. Wszystkie ruchy w Taj Chi wykonywane są po obrysie koła lub sfery w różnych płaszczyznach. Podstawowa różnica pomiędzy Tai Chi, a Tai Chi Chuan jest intencja z jaka jest wykonywany. To właśnie intencja sprawia czy Tai Chi jest twardsze, czy bardziej miękkie. Ta sama sekwencja ruchowa może być wykonana jako element medytacji lub przejęcia energii potencjalnego przeciwnika. ruchem o potencjale Yin, a następnie skontrowanie ruchem Yang. Wśród praktyków Tai chi istnieje powiedzenie – każdy krok może być kopnięciem, każdy obrót przetoczeniem.
Przedmiotem tej pracy jest jednak pokazanie walorów Tai Chi służących utrzymaniu zdrowia i leczeniu.
Od zarania dziejów Tai Chi uznawane jest za jedną z najskuteczniejszych metod na osiągniecie długowieczności oraz utrzymania zdrowia w jak najlepszym stanie. Jednakże informacje te nie były dostępne powszechne dla ogółu Chińskiego społeczeństwa. Tajniki Taj Chi przez długie stulecia przechowywane były w zamkniętych kręgach rodów, klasztorach i elitarnych szkół. Dopiero z początkiem XX wieku wiedza stopniowo zaczęła stawać się trochę mniej hermetyczną dostępna dla większego kręgu zainteresowanych. Uznanie dla tej sztuki zarówno w konwencji treningu sztuk walki jak i ćwiczeń stanowiących fundament zdrowego ciała i ducha stało się w Państwie Środka coraz większe. W chwili obecnej ćwiczenia te weszły tak mocno w koloryt kultury Chińskiej, że czymś powszechnym stało się obserwowanie setek tysięcy ludzi praktykujących Ta Chi zarówno w publicznych parkach, ogrodach, szkołach czy innych wolnych miejscach . Z początkiem lat 60 po wybuchu na zachodzie, głównie za pośrednictwem kina, mody na chińskie sztuki walki, Tai Chi stopniowo zaczęła docierać tam również. Sukcesywnie zaczęło się pojawiać coraz więcej w pierwszej fazie Chińskich nauczycieli sprzedających tą sztuka na zachodzie. Jednakże w kręgach osób uprawiających tradycyjne Tai Chi utarło się przekonanie, że jakość wiedzy na temat Tai Chi funkcjonującej na rynku krajów zachodu jest daleka od wartości ćwiczeń praktykowanych i nauczanych w cały czas nierzadko hermetycznych kręgach Chińskich rodów.
Tak Chi, jako element procedur treningowych Chi Kung, rozwijane zgodnie z tradycyjnymi wymogami kultywacji natury jest postrzegane jako realizacja pięciu tzw. regulacji – Wo Tiao przynoszących korzyści dla ludzkiego zdrowia.
Regulacja Ciała – Tiao Shen – W tradycyjnych naukach Tai Chi pierwszym elementem, na który kładzie się nacisk, jest nauka prawidłowego wykonywania określonych sekwencji ruchowych zazwyczaj ułożonych w większe zbiory zwane formami. Jednakże raczej nie uda się wykonać tych ćwiczeń prawidłowo bez wykształcenia umiejętności rozluźniania ciała. Dla osiągnięcia odpowiedniego poziomu rozluźnienia ciała trzeba osiągnąć rozluźnienie umysł. Następnym etapem regulacji ciała jest stopniowe wykształcenie równowagi fizycznej. Bez osiągnięcia równowagi fizycznej nie będziemy w stanie osiągnąć równowago emocjonalnej i harmonii ducha. Kształtowanie w ciele równowagi wykonuje się poprzez zarówno ćwiczenia fizyczne jak i mentalne. Niezbędne do prawidłowego wykonywania ćwiczeń fizycznych jest wypracowanie silnych i elastyczny nóg, gdyż stanowią one nasze ukorzenienie. Silne nogi budujemy poprzez ćwiczenia zarówno mięśni jak i stawów. Mogą do tego służyć np. ćwiczenie ośmiu postaw, z których każdej przypisana jest energia jednego z try-gramów. Płynne przejścia z jednej postawy w drugą realizowane na rożnych poziomach, poczynając od wysokiej np. żurawia, a kończąc na bardzo niskiej – węża są doskonałym
ćwiczeniem kształtującym siłę i elastyczność nóg i stawów.
Mentalna umiejętność budowania równowagi polega wykształceniu odruchu obniżenia w sobie punktu ciężkości z centrum ciała – średniego Dan Tian do dolnego Dan Tian.
Stabilizacja równowagi fizycznej musi iść zawsze w parze z wykształceniem równowago mentalnej. Jest to warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia harmonii ciała i ducha, która będzie przekładała się na harmonię naszego życia.
Rozluźnienie ciała jest warunkiem niezbędnym dla zachowania zdrowia. Gdyż tylko wtedy krew i Chi może krążyć w sposób płynny. Stanowi to warunek niezbędny dla cyklicznej wymiany komórek naszego ciała, co z kolei jest fundamentem zachowania długowieczności w zdrowiu.
Regulacja oddechu – Tiao Xi – Jeżeli osiągnęliśmy już umiejętność rozluźniania się fizycznego powinniśmy zwrócić się w kierunku oddechu. Na podłożu fizycznym prawidłowy i płynny oddech jest niezbędny dla absorbowania tlenu i wydychania dwutlenku węgla wraz z innymi zbędnymi dla organizmu czynnikami np. martwymi komórkami. Proces ten ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowej cyklicznej wymiany komórek Wydychany przez nas dwutlenek węgla pochodzi z procesu biochemicznego spalania przyjętych pokarmów i zastępowania obumarłych komórek nowymi. Nasze ciało prowadzi nieprzerwana wymianę obumarłych komórek na nowe. Np komórki wątroby wymieniane są co 300 – 500 dni, a komórki skóry co 28 dni. Po śmierci komórki organizm musi ją sprawnie i szybko usunąć, gdyż w przeciwnym razie stanie się toksyną. Przy każdym wydechu usuwa się z naszego ustroju setki obumarłych komórek wraz z pochodnymi wynikającymi z tego procesu.
Odpowiednie ćwiczenia Tai Chi są doskonałym procesem uruchamiającym sukcesywne zwiększanie wydajności płuc. Nie zapominamy przy tym również o przy przywróceniu również umiejętności oddychania brzusznego dla aktywizacji Chi w Dolnym Dan Tian. Zazwyczaj przy oddychaniu pełnymi płucami będziemy odczuwać ucisk pod mostkiem, czasami również na plecach i w okolicach brzucha. Odczuwalnym efektem ćwiczeń będzie pozbycie się tego ucisku przy jednoczesnym wykorzystaniu całkowitej pojemności płuc.
Jednym z ćwiczeń zwiększających sprawność płuc jest wypełnianie płuc powietrzem od dołu do góry, a następnie wydychanie tego powietrza od góry do dołu. Przy czym robienie wdechu powinno być prowadzone przez nos, a wydychanie nieco wolniejsze od wdychania, przez usta. Przy tych ćwiczeniach należy pamiętać o dobrym rozluźnieniu układu oddechowego, a wdech i wydech powinny być prowadzone płynnie i swobodnie. Nie możemy zapominać, że prawidłowy i płynny oddech jest aktywatorem przepływu Chi w organizmu. Płynny oddech prowadzony w różnych tempach począwszy od bardzo wolnego, a skończywszy na gwałtownych wydechach, którym często może towarzyszyć okrzyk stanowi integralną część ćwiczeń Tai Chi. W Życiu codziennym jakość naszego oddechu poza aspektami fizjologicznymi ma bezpośredni wpływ na ciało fizyczne i energetyczne, i procesy emocjonalne. Stare powiedzenie mówi, że każdy problem należy prze oddychać. Należy również pamiętać , że oddech jest uważany za łącznika pomiędzy światem zewnętrznym i wewnętrznym. Wykonując go w umiejętny sposób możemy wejść w głębsze obszary naszej świadomości.
Regulacja umysłu – Tiao Xin – Umysł jest ośrodkiem zarządzającym naszym organizmem. Jeżeli jest on w chaosie to stan też przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu. W chińskiej medycynie umysł funkcjonuje w oparciu o dwa aspekty. Pierwszy z nich zwany Yi i inaczej umysł mądry. Odpowiada on za intelekt, pewne aspekty mentalne, jego charakter jest bardziej matematyczny. Drugi zaś nazywany jest Xin – inaczej umysł emocjonalny, zarządza wszystkimi stanami emocjonalnymi. Od jego stanu zależą nasze pragnienie, emocje, frustracje. W tym umyśle rodzą się zamiary działań podejmowanych później na gruncie fizycznym. Dla prawidłowego funkcjonowania całego ustroju człowieka niezbędna jest równowaga pomiędzy w/w dwoma aspektami umysłu. Doprowadzenie do równowagi między nimi polega na wyciszeniu umysłu emocjonalnego i aktywowaniu mądrego lub w razie potrzeby odwrotnie. Ten stan możemy osiągać poprzez wprowadzanie siebie w stan głębokiego wyciszenia. Drogą do tego stanowią wykonywane
w odpowiednim tempie ćwiczenia Tai Chi mające aspekt zarówno fizyczny jak i oddechowy .Po osiągnięciu stanu harmonii umysłu możemy świadomie inicjować i prowadzić właściwe krążenie Chi w organizmie.
Regulacja Chi – Tiao Chi – Po osiągnięciu zharmonizowanego umysłu, wyregulowaniu ciała i oddechu możemy przystąpić do kształtowania umiejętności świadomego zarządzania swoją Chi. Najlepiej zacząć od prowadzenia Chi ścieżką Małego krążenia potem dużego krążenia. Następnym krokiem może być wprowadzanie Chi w poszczególne części ciała, Te które tego wymagają. Dla osób zajmujących się sztukami walki bardzo przydatna umiejętnością jest szybkiego kierowania energii do kończyn. Osoby bardziej zaawansowane mogą wyćwiczyć umiejętność wpływania Chi na ciało i Chi innych osób np. w celach leczniczych. Należny przy tym pamiętać, aby wykształcić w sobie umiejętność w takich przypadkach szybkiego regenerowania Chi we własnym ciele. W Tai Chi istnieje wiele ćwiczeń mogących pomóc nam wykształcać umiejętność posługiwania się energią Np . Stajemy w wyprostowanej pozycji, obie stopy równolegle do siebie rozstawione na szerokość ramion. Kolana delikatnie ugięte, wzrok skierowany przed siebie. Ręce osunięte trochę szerzej niż ramiona, delikatnie ugięte,dłonie skierowane ku ziemi. Nogi mocno zakorzenione w ziemi. Wdychają powietrze nosem mentalnie prowadzimy Chi od ziemi poprzez stopy, po zewnętrznej części kręgosłupa do czakry korony, znajdującej się na czubku głowy. Następnie wydychając powietrze ustami, prowadzimy Chi do dłoni i skierowujemy ją na powrót do ziemi. Możemy przy tym czuć mrowienie na całej ścieżce Chi. Szczególnie w stopach i wewnętrznej części dłoni. Następnie podnosimy dłonie mniej więcej do wysokości środkowego Dan Tian. Skierowujemy wewnętrznymi częściami do siebie w odległości trochę szerszej niż ramiona. Rozpoczynamy wolno zbliżać dłonie wzajemnie do siebie do momentu kiedy odczujemy pomiędzy nimi delikatny opór, tak jakbyśmy trzymali niewidzialną piłkę. Jeśli zaobserwujemy takie zjawisko oznacza to że pomiędzy dłońmi jest nasza Chi . Mentalnie nadajemy Chi kształt kuli. I zaczynami się nią bawić obracając wewnątrz dłoni. Po skończeniu zabawy skierowujemy obie wewnętrznymi częściami w kierunku dolnego Dan Tian i zbliżamy je do ciała, wkładając energetyczną kule do Dan Tian.
Regulacja Ducha Tiao Shen – Ćwiczenie to wykonujemy poprzez prowadzenie umysłem Chi od Dolnego Dan Tian naczyniem wznoszącym wzdłuż rdzenia kręgowego do mózgu. Doenergetyzowujemy w ten sposób mózg, czego rezultatem może być np. otwarcie trzeciego oka . Ale najważniejszym efektem tego ćwiczenia jest zespojenie umysłu z duchem, tak aby zawsze były w harmonii. Stan ten może z czasem przynieść zaskakujące doświadczenia, często wychodzące poza standardy przyjęte ogólnie znaną naukę.
Powyżej zaprezentowane pięć regulacji może przynieść nam zdrowie i dobrostan zarówno na podłożu fizycznym, emocjonalnym, jak i duchowym. Systematyczna nawet tylko kilkunastominutowa praktyka wykonywana najlepiej raz dziennie bardzo szybko przyniesie namacalne efekty. Musimy jednak mieć świadomość, jak już było to wspomniane wcześniej, że tak sam Chi Kung, jak i każda inna sztuka wywodząca się z niego wymaga dobrego nauczyciela. Nie da się tej wiedzy posiąść nawet z najlepiej napisanej książki., filmu czy wykładu. Niestety na świecie jest obecnie dużo szkół i nauczycieli, którzy naukę tak Chi Kung Jaki Tai Chi czy innych systemów oddechowo-ruchowych traktują przede wszystkim jako źródło zarobkowania. Takie zjawisko jest powszechne zarówno na ogólnie pojętym zachodzie jak i w samych Chinach. Wiedza i doświadczenie wynoszone z takich miejsc nie dość że nam może niczego wartościowego nie przynieść to również może przyczynić się do wystąpienia efektów całkowicie innych od oczekiwanych. Stare powiedzenie mówi, że jeżeli uczeń jest gotowy, to nauczyciel się sam znajdzie.
Zakończenie
Wszystkie osoby praktykujące Chi Kung czy to w formie Tai Chi czy innej np. jednej z Chińskich szkół walki, wielokrotni przekonują się o pozytywnym oddziaływaniu tej sztuki. Każda osoba dla
której Chi Kung i Tai Chi odgrywają istotna rolę wielokrotnie przekonuje się o przemianach zachodzących sukcesywnie w jej organizmie zarówno na podłożu ciała fizycznego, umysłu i ducha. Kiedy nasz ciało, duch i umysł znajduje się w harmonii z czasem zapominamy czym są choroby. Ponadto, bardzo często szczególnie u osób rozpoczynających przygodę z Chi Kung, mogą występować zjawiska o charakterze subiektywnym z wytłumaczeniem, których będą mieli problem. Musimy mieć świadomość, że Tai Chi i Chi Kung nie są tylko zbiorem ładnie wyglądających harmonijnych ruchów. Rozpoczynając praktykę wchodzimy na ścieżkę wypełnioną dotychczas niezgłębionymi przez nas doświadczeniami. Bywa, że dla oczyszczenia umysłu i ducha w naszym życiu mogą zacząć pojawiać się sytuację, które już kiedyś przeżywaliśmy, a ich nie zakończyliśmy. Możemy powtórnie przerabiać wydarzenia z naszego życia, w których popełniliśmy błędy, aby ty razem je naprawić. Z czasem wyżej opisane praktyki mogą przewartościować nasze życie, rzeczy które były jeszcze niedawno dla nas istotne, stracą na znaczeniu, a większą rolę odgrywać będą wartości, na które kiedyś nie zwrócilibyśmy uwagi. Dlatego też rozpoczynając tą praktykę musimy mieć świadomość, że może ona przyczynić się do zmiany nie tylko naszego zdrowia fizycznego i mentalnego, ale przebiegunować nasze dotychczasowe postrzeganie rzeczywistości.
Maciej Kaja
BIBLIOGRAFIA
Książki
1. „Taiji Quan Klasyczny styl Yang”. Dr Yang Jwing- Ming YMAA Kraków 2013
2. „Korzeń Chińskiego QIGONG Sekrety zdrowia, długowieczności i Oświecenia” Dr Yang Jwing- Ming YMAA Kraków 2013
3. „Osiem Kawałków Brokatu” Dr Yang Jwing- Ming YMAA Kraków 2016
4. „Tai Chi Mistrzów Chińska sztuka zdrowia, relaksu i harmonii” Maciej Stawicki Studio Astro psychologii Białystok 2016
5. Doświadczenia własne autora